UÇUK (HERPES SİMPLEX ), ZONA,GECE YANIĞI (ZONA ZOSTER), SU ÇİÇEĞİ (VARİSELLA)
Bu grup hastalıklar virüsler tarafından oluşturulurlar.Virüsler dışarıdan bir başka hastayla temas sonucu alınabildikleri gibi,bir kere alındıktan sonra latent (uyuma fazında) halde organizmada kalıp uygun bir zaman ve zemin bulduklarında yeniden aktive olurlar.
UÇUK (Herpes simplex) Herpes virüs hominus tip 1 ve 2 ile oluşur.Herpes çıkmadan önce kaşıntı,hafif ağrı,kırgınlık gibi ön belirtiler olur.Bir kaç saat veya günde yüzde,ağız çevresinde veya genital organlarda ,daha az olarak diğer bölgelerde döküntüler oluşur.Bunlar kızarık bir zeminde ,az veya çok sayıda gruplaşan su torbacıkları (veziküller) şeklindedir.
Genellikle ilk enfeksiyon ,uçuk mikrobunu taşıyan birisiyle öpüşme veya benzeri yakınlık sırasında,ya da cinsel ilişki ile alınır.Bazen alan kişi bir kaç gün sonra herpes belirtileri gösterir.Çoğu kez ise kanda antikorlar pozitifleşir ve virüsler arka kök gonglionlarında (sinir hücrelerinde)latent (uyur)halde kalır ve hiç bir belirti olmaz.Ancak kişinin direnci düştüğünde örneğin;grip,bir başka enfeksiyon,yorgunluk,stres,güneşte kalma,adet görme vb.nedenlerle virüs aktive olursa uçuk belirtileri ortaya çıkar.
Uçuk (Herpes enfeksiyonu)deri ve genital organlar dışında göze (keratokonjuncktivitis)beyne (meningoensafalitis,)ağız içine (jinjivostomatitis)de yerleşebilir.
Herpes virüs tip 2'yle oluşan genital uçuk (genital herpes)çok bulaşıcıdır.Gençler arasında salgınlar yapabilir.Genital uçuk enfeksiyonu olan kadınların doğurduğu çocuklarda öldürücü olabilen "neononatal herpes"oluşabilir.Genital herpesli bayanlar mutlaka sezeryan ile doğurmalıdır.
Herpes belirtileri başlangıçta ,inci tanesi gibi dizilmiş içi berrak su dolu bir grup torbacıklar şeklindeyken ,patlayınca sulantılı,ülsere ve kabuklu yaralara dönüşür.Sekonder enfeksiyon oluşmazsa iz bırakmadan veya hafif lekelenme bırakarak bir kaç gün veya haftada iyileşir.
ZONA,GECE YANIĞI ( Zona Zoster) :Uçuk virüslerinden herpes virüs varisella ile oluşur.Belli bir sinir trasessini tutar.Deri üzerinde genellikle band şeklinde ,kızarık zeminde grupe su kesecikleriyle seyreden bir hastalıktır.Döküntüden bir kaç gün önce kuşak tarzında şiddetli ağrı oluşur.Bazı kişilerde ağrı şikayeti azdır,kaşıntı şeklinde hissedilebilir. Zona döküntülerinin yanında hemen hemen her zaman komşu lenf bezleri şişer.Zona en çok interkostal sinir trasesine (kaburga-göğüs bölgesi)yerleşirse de, atipik yerleşimler de gösterebilir.Yüze,göz çevresine,kola,bacağa yerleşebilir.Yüz bölgesinde yerleşenlerde ağrı çok şiddetlidir.
Döküntüden önceki ağrı yanıltıcı olabilir.Baş bölgesinde migren ağrısı,göğüs bölgesinde anjina(göğüs ağrısı),bel bölgesindekiler böbrek taşı ağrısıyla,bacak bölgesine yerleşenler siyatik,bel fıtığı ağrısıyla karıştırılabilir.
Genellikle orta yaşın üstündeki insanlarda görülen zona ,ender olarak çocuklarda da görülebilir.Aşırı yorgunluk,stres,karsinomlar,radyoterapi,kemoterapi gibi vücut direncini düşüren nedenler virüsleri uyarır.Latent halde arka kök ganglionlarında (sinir hücrelerinde) bulunan virüsler aktifleşerek hastalık tablosunu oluşturur.
Zona belirtileri bir kaç haftada geriler.Yerinde az çok iz bırakır. Zona genelde bir kez olur ve bağışıklık bırakır.Belirtiler geçtikten sonra bazı insanlarda ağrılar (post zonal ağrılar) aylar,hatta yıllar boyu sürebilir.
SU ÇİÇEĞİ (Varisella )Herpes virüs varisella ile oluşan ve çocuklarda salgın yapan bir hastalıktır.Bağışıklık bırakarak iyileşir.Eskiden çok sık görülmekte olan bu hastalık,günümüzde aşı geliştirilmesi ve uygulanması sonucu oldukça azalmıştır.Hafif nezle,halsizlik,bazen hafif ateş gibi ön belirtilerden sonra tüm vücutta kızarık döküntüler,kesecikler ve bazende iltihaplı baloncuklarla seyreden aynı anda çok farklı döküntü biraradadır.( polimorfizm) Kaşıntı fazladır.Tüm vücudu,saçlı deriyi hatta,ağız içini de tutabilir.